تحلیل اثر مؤلفه‌های مدیریت منابع انسانی سبز و اقدام‌های محیط‌زیست‌گرایانه سازمان بر عملکرد پایدار صنایع پایین‌دستی پتروشیمی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری تخصصی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.

2 استادیار، مدیریت صنعتی، دانشکده کسب‌وکار و اقتصاد، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر،75169، ایران

3 استادیار و عضو هیئت علمی دانشکده کسب و کار و اقتصاد، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر،75169، ایران

چکیده

در عصر حاضر، محیطزیست‌گرایی؛ پارادایمی نوین جهت بهبود عملکرد سازمان‌هاست. همراستاسازی فعالیت‌های مدیریت منابع انسانی سبز به عنوان اصلی‌ترین سرمایه سازمانی با اقدام‌های محیط‌زیست‌گرایانه سازمان‌ها امری بسیار ضروری است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی اثر مؤلفه‌های مدیریت منابع انسانی سبز و اقدام‌های محیط‌زیست‌گرایانه سازمان بر عملکرد پایدار صنایع پایین‌دستی پتروشیمی است. پژوهش حاضر از نظر هدف، در زمره‌ی پژوهش‌های کاربردی و از دیدگاه روش جمع‌آوری داده‌ها، توصیفی- پیمایشی و از نوع همبستگی می‌باشد. جامعه آماری این مطالعه شامل صنایع پایین‌دستی پتروشیمی مستقر در استان بوشهر است که تعداد 72 واحد از آن‌ها با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده به عنوان اعضای نمونه انتخاب گردیدند. در این پژوهش داده‌های لازم از طریق پرسشنامه‌ی محقق‌ساخته جمع‌آوری شدند که روایی آن از طریق اعتبار محتوا و پایایی آن نیز از طریق آلفای کرونباخ تأیید گردیده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی و با بهره‌گیری از روش اسمارت پی ال اس انجام گرفت. یافته‌های پژوهش نشان داد مدیریت منابع انسانی سبز به طور مستقیم و نیز با واسطه‌گری اقدام‌های محیط‌زیست-گرایانه سازمان بر عملکرد پایدار صنایع پایین‌دستی پتروشیمی تاثیر مثبت و معناداری دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of Green Human Resource Management and Environmental Practices on Sustainable Performance in Downstream Petrochemical Industries

نویسندگان [English]

  • elahe asadolahidehkordi 1
  • Ahmad Ghorbanpour 2
  • heidar ahmadi 3
1 PhD in Management, faculty of management, university of Tehran.
2 Assistant Professor, Industrial Management, Faculty of Business and Economics, Persian Gulf University, Bushehr, 75169, Iran
3 Assistant Professor, Faculty of Business and Economics, Persian Gulf University, Bushehr,75169, Iran
چکیده [English]

Nowadays, environmentalism is a new paradigm for improving the organizations performance. Aligning green human resource management activities as the main organizational asset with the environmental organizations practices is essential. The main purpose of this study was to investigate the effect of green human resource management components and the organization's environmental practices on the sustainable performance in downstream petrochemical industries. Based on the main purpose, the present study is among the applied researches and from the view point of data collection method, it is descriptive-survey and correlational. The statistical population this study includes downstream petrochemical industries located in Bushehr province that 72 of them were selected as sample members by simple random sampling method. In this study, the necessary data were collected through a researcher-made questionnaire whose validity was confirmed by content validity and its reliability was confirmed by Cronbach's alpha. Data analysis was performed by structural equation modeling with partial least squares approach. Findings showed that green human resource management has a positive and significant effect on the sustainable performance in downstream petrochemical industries directly and also through the mediation of the organization's environmental practices.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainable Performance
  • Green Human Resource Management
  • Green Management Measures
  • Petrochemical Industries
  • Structural Equation Modeling
ایمانی، دین محمد و  افسانه احمدی (1388). مدیریت زنجیره تأمین سبز: راهبرد نوین کسب مزیت رقابتی. نشریه مهندسی خودرو و صنایع وابسته، شماره 10.
توکلی، عبدالله،  هاشمی؛  علیرضا،  ثابت و سعید رازقی (۱۳۹۷). ارائه مدل ساختاری مدیریت منابع انسانی سبز بر مبنای نظام‌های مدیریت منابع انسانی. فصلنامۀپژوهش­هایمدیریتمنابعانسانیدانشگاهجامعامامحسین(ع). سال دهم، شماره ۱، ۷۷-۱۰۳.
رجب‌پور، ابراهیم (۱۳۹۹). مدیریت منابع انسانی سبز و رفتار سازگار با محیط‌زیست کارکنان، با تأکید بر نقش سرمایۀ اجتماعی. مجله علمی مدیریت سرمایه اجتماعی.دوره 7، شماره 3، ۳۴۵-۳۷۱.
رجب‌پور، ابراهیم و مهدی افخمی اردکانی (۱۳۹۹). رابطه بین مدیریت منابع انسانی سبز و زنجیره تأمین سبز، مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت. دوره ۱۱، شماره ۴۴. ۳۱۷-۳۴۲.
رضایی،  بابک؛ زرگر، محمد و هادی همتیان (۱۳۹۹). بررسی تأثیر ابعاد مدیریت منابع انسانی سبز بر توسعه‌سازمانی پایدار. فصلنامهعلمیآموزشعلومدریایی. شماره ۲۰.
صانعی، مهلا سادات؛ نقدی خوزانی، نفیسه و سید محمود زنجیره­چی (1396). ارائه الگوی تصمیم­گیری برای ارزیابی اقدامات سبز با رویکرد تلفیقی فرآیند تحلیل شبکه­ای و ارس خاکستری. فرآیند توسعه. دوره 30، شماره 4.
فرخی، مجتبی؛ امیری، زینب و محمد دلوی اصفهانی.(۱۳۹۹). تأثیر مدیریت منابع انسانی سبز بر رفتار محیط زیست­گرایانه کارکنان با در نظر گرفتن نقش تعدیلگر ارزش­های سبز فردی و فرهنگ خدمت. دوفصلنامهعلمیمدیریتمنابعانسانیپایدار، سال دوم، شماره ۲، ص ۱۳۷-۱۵۷.
قربان­پور، احمد؛ پویا، علیرضا؛ ناظمی، شمس‌الدین و زهرا ناجی­عظیمی (۱۳۹۶). طراحی مدل تعاملی اقدامات مدیریت زنجیره تامین سبز و کاربست آن در گروه بندی جهت تحلیل عملکرد سبز. دانشگاه فردوسی مشهد.
قربان­پور، احمد؛ پویا، علیرضا؛ ناظمی، شمس‌الدین و زهرا ناجی­عظیمی (1396). اهمیت­سنجی اقدامات مدیریت زنجیره تأمین سبز در حوزه صنایع نفتی ایران، مجله پژوهش­های نوین در تصمیم­گیری. دوره 2. شماره 3.
محمدنژاد شورکایی، مجتبی؛ سیدجوادین، سیدرضا؛ شاه‌حسینی، محمدعلی و عباسعلی حاج کریمی (۱۳۹۵). ارائة چارچوبی برای مدیریت منابع انسانی سبز. مدیریت دولتی، دوره ۸، شماره ۴، ص ۶۹۱-۷۱۰.
محمدی، حمیدرضا؛ پورکیانی، مسعود؛ سلاجقه، سنجر و سعید صیادی (۱۳۹۹). طراحی الگوی مدیریت منابع انسانی سبز با رویکرد توسعه پایدار سازمانی. دو ماهنامه علمی پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال یازدهم شماره 3، پیاپی 4، ص ۲۸۱-۳۱۴.
داوری، علی و آرش رضازاده (1393). مدلسازی معادلات ساختاری با نرم­افزار PLSچاپ اول، انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران.
 Accenture & UNGC (2010). A new era of sustainability: UN Global Compact-Accenture CEOstudy. New York: United Nations Global Compact and Accenture.
 Bangwal, D, & Tiwari, P (2015). Green HRM –A way to greening the environment, Journal of Business and Management. 17, 12, 45-53.
 Boks, c., & Stevels, A. (2007). Essential Perspectives for Design for Environment, Experiences from the Electronics Industry. International Journal of Production Research, 45(18), 4021-39.
 Boudreau, J. W., & Ramstad, P. M. (2005). Talentship, talent segmentation, and sustainability: A new HR decision science paradigm for a new strategy definition. HumanResource Management, 44(2), 129–136.
 D'Eusanio, M., Zamagni, A., & Petti, L. (2019). Social sustainability and supply chain management: Methods and tools. Journal of Cleaner Production 235, 178-189.
 Govindan, K., Khodaverdi, R., & Vafadarnikjoo, A. (2015). Intuitionistic fuzzy based dematel method for developing green practices and performances in a green supply chain, Expert Systems with Application, 42(20): 7207–7220.
 Guerci, M., Longoni, A. & Luzzini, D. (2016). Translating stakeholder pressures into environmental performance – the mediating role of green HRM practices. The International Journal of Human Resource Management, 16(2), 262-289.
 Hair, J., Christian, M., Smith, D., Reams, R., & Sarstedt, M. (2014). Partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM): A useful tool for family business researchers”, Journal of Family Business Strategy, 5(1), 105-115.
 Holt, D., & Ghobadian, A. (2009). An empirical study of green supply chain management practices amongst UK manufactures. Journal of Manufacturing Technology Management, 20, 933-956.
 Hunt, C.B. & Auster, E.R. (1990). Proactive Environmental Management: Avoiding the Toxic Trap. Sloan Management Review, 31, 7-18.
 Jabbour, C. J. C., Santos, F. C. A. & Nagano, M. S. (2010). Contributions of HRM throughout the stages of environmental management: Methodological triangulation applied to companies in Brazil. International Journal of Human Resource Management, 21(7), 1049–1089.
 Jackson, S. E., & Douglas, W. S. (2011). State-of-the-Art and Future Directions for Green Human Resource Management: Introduction to the Special Issue. German Journal of Research in Human Resource Management, 25(2), 100-116.
 Jorgensen, B. (2005). The Greening of the Supply Chain. Electronic Business, 31, 29-37.
 Jovita, O., Chibuzor, A., & Onyemachi, U. (2019).  Green management and organizational effectiveness. Strategic Journal of Business and Social Science, V.2 (2).
 Kasser, A.N & Singh, S. (2019). Green innovation and organizational performance: The influence of big data and the moderating role of management commitment and HR practices, Technological Forecasting and Social Change, 144, 483-498.
 Kuei, C-H., Madu, CN. Chow, WS. & Chen Y, (2015), Determinants and Associated Performance Improvement of Green Supply Chain Management in China, Journal of Cleaner Production, 95, 163-173.
 Kumar, S., Chattopadhyay, S., &Sharma, V. (2012). Green supply chain management: A case study from Indian electrical and electronics industry, International Journal of Soft Computing and Engineering (IJSCE), 1(6).
 Laari, S., Töyli, J., Solakivi, T., & Ojal, L. (2015). Firm performance and customer-driven green supply chain management. Journal of Cleaner Production, 112(3):1960–1970.
 Lee, H. (2020). The role of environmental uncertainty, green HRM and green SCM in influencing organization’s energy efficacy and environmental performance. Int. J. Energy Econ.,10, 332–339
 Mandip, G., (2012). Green HRM: people management commitment to environmental sustainability. Research Journal of Recent Sciences, 1, 244-252.
 Masri, HA, & Jaaron, A. (2017). Assessing green human resources management practices in Palestinian manufacturing context: An empirical. Journal of Cleaner Production 143, 474-489.
 Mousa, S. & Othman, M. (2020). The impact of green human resource management practices on sustainable performance in healthcare organizations: A conceptual framework, Journal of Cleaner Production, V. 243.
 Mumtaz, U., Ali, Y. & Petrillo, A. (2018). A linear regression approach to evaluate the green supply chain management impact on industrial organizational performance, Science of The Total Environment, V. 624, P: 162-169.
 Nishii, L.H., Lepak, D.P., & Schneider, B. (2008). Employee attributions of the “why” of HR practices: their effects on employee attitudes and behaviors, and customer satisfaction. Personnel Psychology, 61(3), 503– 545.
 Perron, G.M., Cote, R.P., & Duffy, J.F. (2006). Improving environmental awareness training in business. Journal of Cleaner Production, 14, 551-562.
 Rayner, J., & Morgan, D. (2018). An empirical study of green workplace behaviors: Ability, motivation 14 and opportunity. Asia Pacific Journal of Human Resources, 56 (1), 56-78,
 Renwick D.W.S., Redman T. & Maguire, S. (2012). Green Human Resource Management: A Review and Research Agenda. International Journal of Management Reviews, 15(1). 1–14.
 Roy, M. & Khastagir, D. (2018).Exploring role of green management in enhancing organizational efficiency in petro-chemical industry in India, Journal of Cleaner Production, Volume 121, 109-115.
 Ren, S., Tang, G., & Jackson, S. E. (2018). Green human resource management research in emergence: A review and future directions. Asia Pacific Journal of Management, 35(3), 769–803.
 Saeed, B.B., Afsar, B., Hafeez, S., Khan, I., Tahir, M, & Afridi, M.A. (2019) Promoting employee’s pro environmental behavior through green human resource management practices. Corp. Soc. Responsible. Environ. Manag, 26, 424–438.
 Seman, N.A. & Govindan, K. (2019). The mediating effect of green innovation on the relationship between green supply chain management and environmental performance, Journal of Cleaner Production, 229, 115-127.
 Singh, S. K., Del Giudice, M., Chierici, R., & Graziano, D. (2020). Green innovation and environmental performance: The role of green transformational leadership and green human resource management. Technological Forecasting and Social Change, 150.
 Stevels, A. (2002). Green supply chain management much more than questionnaires and ISO 14.001. In Conference Record 2002 IEEE International Symposium on Electronics and the Environment (Cat. No. 02CH37273), (pp. 96-100). IEEE.
 Welford, R. & Gouldson, A. (1993). Environmental Management and Business Strategy. Pittman, London.
 Yeh, WC, & Chuang, MC. (2011). Using multi objective genetic algorithm for partner selection in green supply chain problems, Expert Systems with Applications, Expert Systems with Applications, 38, 4244-4253.
 Zaid, A. A., Jaaron, A. A., & Bon, A. T. (2018). The impact of green human resource management and green supply chain management practices on sustainable performance: An empirical study. Journal of cleaner production, 204, 965-979.