بررسی نقش تاثیر طفره روی اجتماعی کارکنان در رابطه ی بین رضایت شغلی و رفتار های ضد تولید کارکنان سازمان تامین اجتماعی شهر هشت پر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت، دانشگاه پیام نور، مرکز البرز، تهران، ایران

2 کارشناسی ارشد گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

3 کارشناسی ارشد گروه مدیریت، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

4 کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی،دانشگاه پیام نور البرز ،کرج،ایران

چکیده

یکی از شاخص‌های مهم در مطالعات سازمانی, رضایت شغلی می‌باشد. اگر کسی از حرفه اش راضی نباشد، عکس العمل هایی مانند ترک خدمت، شایعه پراکنی، آسیب رساندن به سازمان و وسایل آن، کم کاری و طفره روی سازمانی در محیط کاری از خود نشان می دهند که با کاهش بهره وری فردی همراه است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر رضایت شغلی بر رفتارهای ضد تولید در محیط کار با تاکید بر طفره روی اجتماعی در صورت گرفته است. نتایج این مقاله حاصل پژوهشی کاربردی و از نوع توصیفی - پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری کارکنان سازمان تامین اجتماعی هشتپر است.روش جمع آوری داده ها میدانی بوده و به منظور گردآوری داده‌ها از پرسشنامه هنجاریابی شده استفاده شده است. پایایی پرسشنامه توسط ضریب آلفای کرونباخ بالاتر از 7/0 برآورد گردید. روایی ابزار تحقیق به روش روایی محتوا تایید شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش مدلسازی معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزیی توسط نرم افزار آماری Smart PLS3 استفاده شد. یافته‌های تحقیق نشان داد که رضایت شغلی بر رفتارهای ضد تولید تاثیر منفی و معناداری دارد. همچنین نقش طفره روی اجتماعی در رابطه رضایت شغلی و رفتار ضد تولید مورد تایید قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Role of Employee Social Avoidance Effect on the Relationship between Job Satisfaction and Anti-Production Behaviors of Hashtpar Social Security Organization

نویسندگان [English]

  • shamseddin nikmanesh 1
  • fatemeh Leilidoost 2
  • shabnam zarjou 3
  • Majid Mousavi 4
1 Assistant Professor, Department of Management, Payame Noor University, Alborz Center, Tehran, Iran
2 M.Sc. in Management, School of Management and Accounting, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.
3 Master of Management Department, School of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
4 Msc,mbe management,pnu,alborz,karaj, iran.
چکیده [English]

One of the important indicators in organizational studies is job satisfaction. If one is not satisfied with one's career, reactions such as leaving the service, spreading rumors, damaging the organization and its equipment, underemployment, and evading organizational organization in the workplace show a decrease in individual productivity. The aim of this study was to investigate the effect of job satisfaction on anti-production behaviors in the workplace with emphasis on social loafing. The results of this paper are the result of applied research of descriptive-survey type. The statistical population of the employees of the Social Security Organization is Hashtpar. The method of data collection is field and a standardized questionnaire has been used to collect data. The reliability of the questionnaire was estimated by Cronbach's alpha coefficient above 0.7. The validity of the research instrument was confirmed by the content validation method. In order to analyze the data, the structural equation modeling method based on the partial least squares approach was used by Smart PLS3 statistical software. The research findings showed that job satisfaction has a negative and significant effect on anti-production behaviors. Also, the role of social loafing in relation to job satisfaction and anti-production behavior was confirmed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Job Satisfaction
  • Anti-Production Behavior
  • Social Loafing

مراجع

اسماعیلی، محمودرضا؛ صیدزاده، حیدر (1395). تاثیر رضایت شغلی بر عملکرد با نقش میانجی وفاداری سازمان، مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، سال بیست و پنجم، شماره 83: 51-68.
اعتمادی، منال؛ غفاری داراب، خراسانی؛ مرادی، فردین و وزیری نسب، حبیبه (1393). طفره‌روی اجتماعی و عدالت سازمانی در پرستاران: مطالعه موردی، فصلنامه دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، جلد دوازده، شماره 4،95-106.
باستانی، پیوند؛ مصطفایی، داوود؛ صادقی فر، جمیل؛ کریمی، سمانه و حمیدی، حجت (1394). عوامل تأثیرگذار بر رضایت‌مندی کارکنان طبق مدل اسمیت-کندال-هالین در بیمارستان آموزشی: یک مطالعه موردی، فصلنامه علمی پژوهش­های سلامت‌محور، سال اول، شماره 2 :167-176.
باقری، مسلم؛ سلیمی، قاسم؛ و اکبری، بنفشه (1393). طفره‌روی اجتماعی: ارائه الگویی برای اندازه‌گیری عوامل مؤثر بر آن در تیم‌های تولید دانش علوم انسانی (با تأکید بر پایان‌نامه‌ها)، نشریه علمی- پژوهشی بهبود مدیریت، سال هشتم، شماره 3: 65-87.
براتی، هاجر؛ عریضی، حمیدرضا؛ براتی، آذر؛ سرهنگی، کامران و رنجبر، حمیدرضا (1392). تأثیر عدالت سازمانی و جوسازمانی بر رفتارهای ضد تولید، مدیریت فرهنگ‌سازمانی، دوره 11، شماره 4: 181-197.
بهادری، محمدکریم، بابایی، مهرابیان، فردین. (1391). اولویت­بندی مؤلفه‌های مؤثر بر انگیزش شغلی در کارکنان یک مرکز نظامی به روش تحلیل سلسله مراتبی، مجله طب نظامی، دوره 14، شماره 4:237-244.
تهوری، زهرا (1384). بررسی میزان رضایت شغلی کارکنان شاغل در بخش «مدیریت پردازش» کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، پژوهش‌نامه پردازش و مدیریت اطلاعات، دوره 21، شماره 2: 37-23.
چیت­سازیان، علیرضا و مرتضوی، سعید (1389). بررسی عوامل مؤثر بر پدیده «طفره‌روی اجتماعی» در فعالیت‌های گروهی، اندیشه مدیریت راهبردی. دوره 4، شماره 1: 161-180.
حیدری تفرشی، غلامحسین و دریابگیان، آرزو (1390). بررسی رابطه بین رضایت شغلی، تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در کارکنان یک شرکت نیمه­خصوصی در استان هرمزگان، فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی، 3(1) (پیاپی 9)، 44-31.
خمرنیا، محمد و باغبانیان، عبدالوهاب (1392). بررسی عوامل سازمانی و مدیریتی مؤثر بر میزان تخلفات اداری کارکنان شاغل در بیمارستان امام علی (ع) شهر زاهدان، مجله علمی علوم پزشکی صدرا، 1(2)، 68-58.
درویش، حسن (1386). بررسی عوامل مؤثر بر رضایت شغلی کارکنان (رویکردی تحلیلی- پژوهشی)، فرهنگ مدیریت، دوره 5، شماره 16: 114-117.
رضوی الهاشم، بهراد (1397). رفتارهای فرانقش منابع انسانی (ضرورت طراحی الگوی اخلاق حرفه­ای مأموریت­گرا در تحقق مأموریت سوم­ دانشگاه تهران)، مجله برگ فرهنگ (فصلنامه مطالعات فرهنگی دانشگاه تهران)، شماره 25، 32-17.
سبک رو، مهدی؛ ابراهیم­زاده پزشکی، رضا؛ براهیمی، نگار، حق­بین، عالیه (1397). بررسی تأثیر عدالت سازمانی ادراک‌شده بر طفره­روی اجتماعی (موردمطالعه: فوریت‌های پزشکی شهرستان یزد)، مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (پیاورد سلامت)، سال دوازدهم، شماره 2: 89-80.
صفری، علی؛ راد، شیما؛ گلشاهی، بهنام (1395). بررسی تأثیر بازاریابی اجتماعی بر کاهش رفتارهای ضد تولید کارکنان (موردمطالعه: شرکت نفت پاسارگاد)، نشریه مدیریت و منابع انسانی در صنعت نفت، دوره 7، شماره 27: 101-122.
عباس زادگان، سید محمد (1379). مدیریت بر سازمان‌های ناآرام، انتشارات کویر، چاپ اول.
عسگریان، مصطفی، باقری، شادی (1391). بررسی انگیزش شغلی اعضای هیئت‌علمی معاونت آموزش ناجا بر اساس نظریه دوعاملی هرزبرگ، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت انتظامی، دوره 7، شماره 1: 39-7.
عموزاده مهدیرجی، حنان و رضوی حاجی آقا، سید حسین (1389). نظریه دوعاملی هرزبرگ؛ معتبر یا بی‌اعتبار؟ مجله تدبیر، شماره 218، 29-32.
عواطفی منفرد، احسان؛ مهداد، علی؛ میرجعفری، سیداحمد و رضایی، طاهره (1390). رابطه مؤلفه‌های سلامت روان‌شناختی محیط کار با اعتماد سازمانی و رفتارهای ضد تولید، فصلنامه روانشناسی صنعتی/سازمانی. سال سوم، شماره 9: 73- 63.
قلی­پور، آرین و پورعزت، علی‌اصغر و سعیدی­نژاد، مجید (1386). عوامل موجد رفتارهای ضد شهروندی در سازمان‌ها، فصلنامه علوم مدیریت ایران، دوره 2، شماره 8: 1-29.
کلدی، علیرضا و سمواتیان، بهاره (1387). بررسی علل و عوامل مؤثر بر رضایت کارکنان زن و مرد شعب سازمان تأمین اجتماعی تهران، پژوهش‌نامه علوم اجتماعی، سال دوم، شماره 2: 73-90.
گل­پرور، محسن؛ سمسار، امیرحسین و آتش­پور، حمید (1390). نقش پنج عامل بزرگ شخصیت در پیوند میان عدالت سازمانی ادراک‌شده با رفتارهای ضد تولید، روانشناسی معاصر، جلد 6، شماره 2: 14-1.
محمدی، فرزاد و مظفری، محمدمهدی (1395). بررسی تأثیر رضایتمندی شغلی در افزایش بهره­وری کارکنان (مطالعه موردی: شرکت مپنا بویلر)، دومین کنفرانس بین‌المللی حسابداری، مدیریت و نوآوری در کسب‌وکار. 13 شهریور، رشت، دانشگاه لوتران کالیفرنیا، شهرداری رشت.
مهداد، علی و مهدی­زادگان، ایران (1389). مقایسه رفتار شهروندی سازمانی و رفتارهای ضد تولید در میان کارکنان کارخانه­جات خودروسازی ایران و مالزی، یافته­های نو در روانشناسی (روانشناسی اجتماعی)، دوره 4، شماره 12: 79-93.
مهرابی، امیر حمزه (1384). ارزیابی نظریه دوعاملی هرزبرگ در بین معلمان قم، فصلنامه علوم اجتماعی، دوره 12، شماره 32: 113-137.
هارونی، عباس؛ ابراهیم­زاده دستجردی، رضا؛ صادقی ده­چشمه، مهرداد؛ صادق­زاده، نازنین (1397). تأثیر فضای اخلاقی سازمان از طریق رفتار شهروندی سازمانی بر رفتارهای ضد تولید سازمانی در شرکت ساپکو، مهندسی مدیریت نوین، سال هفتم، شماره 24: 51-31.
Aiello, J. R., & Kolb, K. J. (1995). Electronic performance monitoring and social context: Impact on productivity and stress. Journal of Applied Psychology, 80(3), 339.
Ahmad, A., Jamshid, S., & Rehman, K. (2018). Emergence of Social Loafing and Employee Performance in Services Sector: Empirical Investigation of Telecom Sector. International Journal of Management Research and Emerging Science, 8(1), 119-126.
Alam, K., Ali, A., Ali, N., & Zaman, G. (2014). Organizational Justice, Task Enjoyment, Leadership style and Organizational Culture as Strategies for Reduction of Social Loafing. Abasyn University Journal of Social Sciences, 7(1), 77-99.
Anjum, M. A., & Parvez, A. (2013). Counterproductive behavior at work: A comparison of blue collar and white collar workers. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences (PJCSS), 7(3), 417-434.‏
Ansari, M. E., Maleki, S., Mazraeh, S., & Arab-Khazaeli, H. (2013). Individual, job, and organizational predictors of counterproductive work behavior. Journal of Basic and Applied Scientific Research, 3(4), 74-86.‏
Beugre, C. D. (2005). Reacting aggressively to injustice at work: A cognitive stage model. Journal of Business and Psychology, 20, 291–301.
Blau, P. M. (1964). Exchange and power in social life. New York: Wiley.
Chang, K., & Smithikrai, C. (2010). Counterproductive behaviour at work: an investigation into reduction strategies. The International Journal of Human Resource Management, 21(8), 1272-1288.‏
Chernyak-Hai, L., & Tziner, A. (2014). Relationships between counterproductive work behavior, perceived justice and climate, occupational status, and leader-member exchange. Journal of work and organizational psychology, 30, 1-12.
Comer, Debra R. (1995). A Model of Social Loafing in Real Work Groups, Human Relations, 48.
Czarnota-Bojarska, J. (2015). Counterproductive work behavior and job satisfaction: A surprisingly rocky relationship. Journal of Management & Organization, 21(4), 460-470.
Earley, P. C. (1989). Social loafing and collectivism: A comparison of the United States and the People's Republic of China. Administrative science quarterly, 34(4), 565-581.
Fatima, A., Atif, Q. M., Saqib, A., & Haider, A. (2012). A path model examining the relations among organizational injustice, counterproductive work behavior and job satisfaction. International Journal of Innovation, Management and Technology, 3(6), 697.‏
Felps, W., Mitchell, T. R., & Byington, E. (2006). How, when, and why bad apples spoil the barrel: Negative group members and dysfunctional groups. Research in Organizational Behavior, 27,181–230.
Hatampoor, F., Radmehr, R., Jaafarian, F., & Marzban, Z. (2013). Determine the level of employees' CWB (case of study: Isfahan Sepah Bank Branches). Advances in Environmental Biology, 2195-2202.‏
Hung, T. K., Chi, N. W., & Lu, W. L. (2009). Exploring the relationships between perceived coworker loafing and counterproductive work behaviors: The mediating role of a revenge motive. Journal of Business and Psychology, 24(3), 257-270.‏
Jones, D. A. (2009). Getting even with one's supervisor and one's organization: Relationships among types of injustice, desires for revenge, and counterproductive work behaviors. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial. Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 30(4), 525-542.
Latane, B., Williams, K., ve Harkins, S. (1979). Many hands make light the work: the causes and consequences of social loafing, Journal Of Personality and Social Pyschology,37(6), 822-832.
Liden, R. C., Wayne, S. J., Jaworski, R. A., & Bennett, N. (2004). Social loafing: A field investigation. Journal of management, 30(2), 285-304.‏
Locke, E. A. (1976). The nature and causes of job satisfaction. Handbook of industrial and organizational psychology. Chicago: RandMc Narlly.‏
Mangione, T. W., & Quinn, R. P. (1975). Job satisfaction, counterproductive behavior, and drug use at work, Journal of applied psychology, 60(1), 114.‏
Mitchell, D. (2004). Learning disability nursing. British Journal of Learning Disabilities, 32(3), 115-118.‏
Mount, M., Ilies, R., & Johnson, E. (2006). Relationship of personality traits and counterproductive work behaviors: The mediating effects of job satisfaction. Personnel psychology, 59(3), 591-622.
Obeid, M., Salleh, Z., & Nor, M. N. M. (2017). The mediating effect of job satisfaction on the relationship between personality traits and premature sign-off. Academy of Accounting and Financial Studies Journal.‏
Parvin, M. M., & Kabir, M. N. (2011). Factors affecting employee job satisfaction of pharmaceutical sector. Australian journal of business and management research, 1(9), 113.‏
Robinson, S. L., & Bennett, R. J. (1995). A typology of deviant workplace behaviors: A multidimensional scaling study, Academy of management journal, 38(2), 555-572.‏
Simms, A., & Nichols, T. (2014). Social loafing: a review of the literature, Journal of Management Policy and Practice, 15(1), 58.‏
Smith, P. C., Kendall, L. M., & Hulin, C. L. (1969). The Measurement of Satisfaction in Work and Retirement. Chicago: Rand McNally.
Spector, P. E., Allen, T. D., Poelmans, S. A., Lapierre, L. M., Cooper, C. L., Michael, O. D., ... & Brough, P. (2007). Cross‐national differences in relationships of work demands, job satisfaction, and turnover intentions with work–family conflict. Personnel Psychology, 60(4), 805-835.
Spector, P. E., Chen, P. Y., & O'Connell, B. J. (2000). A longitudinal study of relations between job stressors and job strains while controlling for prior negative affectivity and strains. Journal of Applied psychology, 85(2), 211.‏
Szymanski, K., & Harkins, S. G. (1993). The effect of experimenter evaluation on self-evaluation within the social loafing paradigm. Journal of Experimental Social Psychology, 29(3), 268-286.
Tok, T. N. (2019). Relationship between Personality Features and Social Loafing Behaviors. Journal of Teacher Education and Educators, 8(1), 55-77.
Vveinhardt, J., & Banikonytė, J. (2017). Managerial solutions to reduce social loafing in group activities of companies. Profesinės studijos: teorija ir praktika, (18), 83-91.
Wetzels, M., Odekerken-Schroder, G., & Van Oppen, C. (2009). Using PLS path modeling for assessing hierarchical construct models: Guidelines and empirical illustration. MIS Quarterly, 33(1), 177.
Zaghini, F., Fida, R., Caruso, R., Kangasniemi, M., & Sili, A. (2016). What is behind counterproductive work behaviors in the nursing profession? A systematic review. J Clin Res Bioeth, 7(4), 1000277.‏
Zhang, M., Zhu, C. J., Dowling, P. J., & Bartram, T. (2013). Exploring the effects of high-performance work systems (HPWS) on the work-related well-being of Chinese hospital employees. The International Journal of Human Resource Management. 24(16), 3196-3212.
مدیریت منابع انسانی پایدار
دوره 1، شماره 1
آبان 1398
صفحه 167-186

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار