الگویی برای ارزیابی نظام مدیریت منابع انسانی با رویکرد استراتژیک (مطالعه موردی: شرکت‌های فعال در صنعت پتروشیمی ایران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، مدیریت بازرگانی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران.

2 استادیار گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران

3 دانشیار گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه خلیج فارس

چکیده

منابع انسانی به­عنوان یک منبع ارزشمند و منحصربه‌فرد، تلقی می­شود. امروزه طرح دیدگاه­های جدید پیرامون ارزیابی نظام مدیریت منابع انسانی و ارائه الگو برای آن از اهمیت فزاینده‌ای برخوردار است. الگوهای ارزیابی نظام منابع انسانی به­دنبال بهره­وری هر چه بیشتر این منبع به‌منظور نیل به اهداف سازمانی است. هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی نظام مدیریت منابع انسانی با رویکرد استراتژیک در شرکت­های فعال در صنعت پتروشیمی ایران است. بر این اساس، یک مدل انتخاب و سپس از روش کیفی مطالعه موردی برای ارزیابی منابع انسانی در چند شرکت پتروشیمی، استفاده شد. بدین منظور، سه شرکت پتروشیمی با روش نمونه­گیری هدف­مند حداکثر اختلاف انتخاب شد و نظام مدیریت منابع انسانی آن‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. بررسی شرکت­های سه­گانه این پژوهش نشان می­دهد که نظام مدیریت منابع انسانی در شرکت­های فعال در صنعت پتروشیمی علی­رغم سرمایه‌گذاری‌های بسیار زیاد در این حوزه، هنوز به بلوغ کافی از منظر نظام­های منابع انسانی نرسیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A model for evaluating the human resource management system with a strategic approach (Case study: National Iranian Petrochemical Industries)

نویسندگان [English]

  • tayebeh liravi 1
  • Mani Arman 2
  • Seyed Yaghoob Hosseini 3
1 Master of Business Management, Persian Gulf University, Bushehr, Iran.
2 Assistant Professor of Business Management, , Persian Gulf University
3 Associate Professor of Business Management,, Persian Gulf University
چکیده [English]

Human resources are considered a valuable and unique resource. Today, new perspectives on human resource management system evaluation and modeling are becoming more and more prominent. The human resource system evaluation models seek to make the most of this resource in order to achieve organizational goals. The aim of this study is to identify a model for evaluating the human resource management system with a strategic approach and after the implementation of the model, what benefits the studied companies gain. Based on this, two qualitative approaches were used. First, Delphi was used to identify the appropriate model for evaluating the human resource management system, and then a case study was conducted to implement the model in several petrochemical companies. For this purpose, first 20 human resource experts, including organizational managers and university professors, were selected by the targeted sampling method, and the steps of the Delphi method were performed with the opinion of these people. As a result of this section, 4 dimensions, 28 components and 109 indicators were identified as the most important indicators for evaluating the human resource management system with a strategic approach. Then, 3 petrochemical companies were selected by targeted sampling method and their maximum human resource management system was evaluated.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strategic Human Resource Management
  • Human Resource Management System
  • Evaluation of Human Resource Management System
احسانی، ف. (1398). ارزیابی عملکرد واحدهای منابع انسانی شرکت لوله ماشین‌سازی ایران بر اساس مدل تعالی منابع انسانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
احمدی، س.، و صالحی، ع. (1392). روش تحقیق در مدیریت. تهران: دانشگاه پیام نور
اسفندیاری، ع.، نکوئی مقدم، م.، محمدی، ز.، نوروزی، س.، و امیراسماعیلی، م. (1389). آسیب شناسی منابع انسانی در ستاد دانشگاه علوم پزشکی کرمان با استفاده از مدل سه شاخگی. فصلنامه علمی پژوهشی طلوع بهداشت یزد، 10(3)، 1-12.
اعرابی، م.، و دهقان، ن. (1390). روش­های تحقیق در مدیریت راهبردی. فصلنامه راهبرد، 20( 60)، 193-216.
بیات، م.، و کامرانی، م. (1393). آسیب­شناسی معاونت منابع انسانی با هدف بهبود و توسعه بر اساس مدل سه­شاخگی(مورد مطالعه: شرکت برق منطقه­ای تهران). بیست و نهمین کنفرانس بین­المللی برق. تهران.
بینش، م. (1387). منابع انسانی در صحنه. مجله تدبیر، 197، 67-63.
بهرامی، س.، رجایی پور، س.، آقا حسینی، ت.، و بختیار نصرآبادی, ح. (1390). تبیین رابطه کارکردهای مدیریت استراتژیک منابع انسانی و نوآوری فنی در دانشگاه‌های دولتی استان اصفهان. پژوهش‌نامه مدیریت تحول, 3(6), 96-115.
یین، کی. آر. (2014). موردپژوهی در تحقیقات اجتماعی. ترجمه هوشنگ نایبی (1393)، تهران: نشر نی.
ترابی، عاطفه. (1390). آسیب‌شناسی وضعیت منابع انسانی بانک توسعه صادرات ایران با بهره‌گیری از مدل تعالی منابع انسانی و ارائه راهکارهای مناسب جهت تعالی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی
توکلی، ع.، هاشمی، ع.، ثابت، ع.، و رازقی، س. (1397). ارائه مدل ساختاری مدیریت منابع انسانی سبز بر مبنای نظام‌های مدیریت منابع انسانی. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع), 10(1), 77-103.
جاویدحسینی، س. (1395). شناسایی و رتبه‌بندی عوامل بحرانی موفقیت در پروژه‌های مدیریت فرایند کسب‌وکار با استفاده از تکنیک دلفی و تجزیه‌وتحلیل سلسله‌مراتبی فازی (FAHP) مورد مطالعه: شرکت سرمایه‌گذاری مسکن شمال شرق. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
خراسانی، ا،. عموزاده، م.، و ملامحمدی، ا. ( 1395). اعتباریابی مدل تعالی آموزش و توسعه منابع انسانی ایران. فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی، 8( 3)، 1-27.
دانایی‌فرد، ح.، حسینی، س.، و میرزایی، ش. (1395). روش پژوهش مقدماتی. تهران: انتشارات صفّار.
رنجبر، ه.، حق‌دوست، ع.، صلصالی، م.، خوش‌دل، ع.، سلیمانی، م.، و بهرامی، ن. (1391). نمونه‌گیری در پژوهش کیفی: راهنمایی برای شروع. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران،10(3)، 238-250.
صادقی مقدم، م.، و مؤمنی، ر. (1396). استقرار فلسفه مدیریت کیفیت جامع نرم بر اساس الگوی APQC ارائه مدل ساختاری(مورد مطالعه:شعب بانک سامان). مدیریت بهره‌وری، 11(2)، 7-30.
صفری، ع.، فرخی، م.، و صالح زاده، ر. (1394). آسیب‌شناسی نظام مدیریت منابع انسانی.  پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، 7(1)، 83-111.
کرِسوِل، ج. (2007). پویش کیفی و طرح پژوهش. ترجمه دکتر حسن دانایی‌فرد و حسین کاظمی (1391)، تهران: انتشارات صفّار-اشراقی.
یعقوبی، ن.، آذر، ع.، و همراهی، م. (1391). روش تحقیق در مدیریت با رویکردی به نگارش پایان‌نامه تحصیلی. مشهد: نشر مرندیز.
 
Armstrong, M. (2006). Strategic Human Resource Management A Guide to Action. Londan: Kogan page.
Borrebach, D. E., & Bowers, J. R. (2008). Building a solid and global human resource foundation: job evaluation effectiveness. Journal of Compensation and benefits, 24(3), 34.
Boxall, P. (2018). The development of strategic HRM: reflections on a 30-year journey. Labour & Industry: a journal of the social and economic relations of work, 28(1), 21-30.
D’Netto, B., & Sohal, A. S. (1999). Human resource practices and workforce diversity: an empirical assessment. International Journal of Manpower, 20(8), 530-547.
El-Jardali, F., Tchaghchagian, V., & Jamal, D. (2009). Assessment of human resources management practices in Lebanese hospitals. Human resources for Health, 7(1), 84.
Lawler, E. E., Boudreau, J. W., Mohrman, S. A., Mark, A. Y., & Osganian, N. (2006). Achieving strategic excellence: An assessment of human resource organizations. Stanford University Press.
Osman, I., Ho, T. C., & Galang, M. C. (2011). The relationship between human resource practices and firm performance: an empirical assessment of firms in Malaysia. Business Strategy Series, 12(1), 41-48.
Rachid, B., Mohamed, T., & Khouaja, M. A. (2018). An agent based modeling approach in the strategic human resource Management, including endogenous and exogenous factors. Simulation Modelling Practice and Theory, 88, 32-47.
Sanchez, A. M., & Soriano, D. R. (2011). Human Resource Management and Corporate Entrepreneurship. International Journal of Manpower, 32(1), 6-13.
Ulrich, D. (1996). Human resource champions: The next agenda for adding value and delivering results. Harvard Business Press.
Waiganjo, E. W., Mukulu, E., & Kahiri, J. (2012). Relationship between strategic human resource management and firm performance of Kenya’s corporate organizations. International Journal of Humanities and Social Science, 2(10), 62-70.